Instrumenten van de gemeenteraad

Amendement

Door het indienen van een amendement kan een raadslid wijzigingen voorstellen op een voorgesteld besluit. Een amendement kan schriftelijk worden ingediend bij de voorzitter van de raad, zolang de beraadslagingen nog niet zijn afgelopen. Als een meerderheid van de raad het amendement steunt, wordt het oorspronkelijk voorgelegde raadsbesluit gewijzigd vastgesteld. 

Motie

Een motie is een korte verklaring over een onderwerp waarmee een oordeel, wens of verzoek wordt uitgesproken. Een motie is niet bindend, een wethouder/het college kan de motie naast zich neerleggen. Echter moet de bestuurder zich hier dan wel bij de raad voor verantwoorden. Ieder raadslid kan tijdens de raadsvergadering schriftelijk een motie indienen. Een motie kan betrekking hebben op een geagendeerd onderwerp maar ook op een onderwerp dat niet op de agenda van die vergadering staat. 

Schriftelijke vragen

Raadsleden kunnen schriftelijke vragen stellen aan het college van burgemeester en wethouders. Deze zogenaamde art.43-vragen dienen binnen vier weken beantwoord te worden. Artikel 43 verwijst naar het artikel in het Reglement van orde waarin de raad nadere regels heeft opgenomen voor het stellen van schriftelijke vragen. 

Mondelinge vragen 

Raadsleden kunnen mondelinge vragen stellen in de raadsvergadering. Ook in de commissies is er via de rondvraag die mogelijkheid. Het moet gaat over actuele kwesties. Het college of de burgemeester reageert op de vragen. 

Interpellatie

Met een interpellatie kan een raadslid inlichtingen van het college of de burgemeester vragen over een onderwerp dat niet op de agenda staat. Bij een interpellatie is ruimte voor debat. Een interpellatie gaat dus verder dan het stellen van mondelinge vragen. Interpellatie is een zwaarwegend middel en wordt meestal gebruikt bij een politiek gevoelig onderwerp.

Raadsonderzoek / raadsenquête 

Het doen van een raadsonderzoek / raadsenquête kan alleen als een meerderheid van de raad het ermee eens is om dit middel in te zetten. Een raadsonderzoek is een (vaak diepgravend) onderzoek naar een kwestie, vaak is dit een politiek gevoelige kwestie. Dit is een instrument met een zware politieke lading.

Initiatiefvoorstel

Een initiatiefvoorstel is een raadsvoorstel dat is gemaakt door één of meerdere raadsleden. Een initiatiefvoorstel wordt voorgelegd in een raadsvergadering en de gemeenteraad neemt hier vervolgens een besluit over. Dit gaat op dezelfde manier als bij raadsvoorstellen die gemaakt zijn door het college. Dus als er meer stemmen vóór dan tegen zijn, dan wordt het voorstel aangenomen.